Khi bà con nông dân quyết định đầu tư một chiếc máy ép cám viên khô, đó là một bước đi vô cùng đúng đắn. Nó mở ra con đường tự chủ thức ăn, tiết kiệm chi phí và kiểm soát hoàn toàn chất lượng. Nhưng sau niềm vui mua được máy mới, một câu hỏi lớn và rất thực tế sẽ xuất hiện ngay lập tức: “Bây giờ, mình sẽ ép gì? Trộn những gì với nhau để ra được viên cám tốt nhất?”
Đây chính là thắc mắc lớn nhất, và cũng là điểm mấu chốt quyết định sự thành công hay thất bại của việc tự làm cám. Bài viết này sẽ là một cuốn cẩm nang chân thật, “giải mã” tất cả những nguyên liệu phù hợp và gợi ý các công thức phối trộn hiệu quả nhất cho chiếc máy của bạn.

Mua máy về rồi ép gì? – Câu hỏi lớn nhất khi bắt đầu dùng máy ép cám viên khô
Rất nhiều bà con khi mới bắt đầu đã mắc phải một lỗi sai rất phổ biến, đó là nghĩ rằng chỉ cần có ngô, có lúa là có thể làm ra cám viên.
Lỗi sai chân thật mà nhiều người mới làm hay mắc phải
Lỗi sai đó là chỉ cho một loại nguyên liệu duy nhất vào máy. Bà con hăm hở đổ cả bao ngô hạt vào phễu nạp của chiếc máy ép cám viên khô và mong chờ những viên cám vàng óng ả. Nhưng kết quả nhận được thường là sự thất vọng: viên cám ra lò bị bở, tơi tả, không thành hình, hoặc máy gồng mình kêu gào rồi kẹt cứng.
Tại sao chỉ ép nguyên ngô hạt hoặc lúa không thì viên cám lại không đẹp?
Lý do rất đơn giản. Hạt ngô hay lúa tuy có tinh bột, nhưng chúng thiếu “chất kết dính” và độ ẩm cần thiết. Khi bị ép dưới áp suất cao, chúng không đủ sự liên kết với nhau, hạt thì quá cứng, bột thì quá khô. Một chiếc máy ép cám viên khô không phải là một chiếc máy “thần thánh” có thể biến mọi thứ thành viên, nó cần một hỗn hợp nguyên liệu được phối trộn đúng cách.
Bí quyết thành công: Không nằm ở một nguyên liệu “thần thánh”, mà nằm ở sự “phối trộn”
Bí quyết để có viên cám đẹp, chắc và giàu dinh dưỡng không nằm ở một loại nguyên liệu cao siêu nào cả. Nó nằm ở nghệ thuật “phối trộn” – là sự kết hợp hài hòa của nhiều nhóm nguyên liệu khác nhau để tạo ra một hỗn hợp hoàn hảo.
Giải mã 3 nhóm nguyên liệu vàng mà chiếc máy ép cám viên nào cũng thích
Để một chiếc máy ép cám viên khô hoạt động tốt nhất, bà con cần cung cấp cho nó một hỗn hợp bao gồm 3 nhóm chính sau đây:
Nhóm 1: Nhóm Tinh bột (Cung cấp năng lượng & tạo độ kết dính)
- Đây là nhóm chiếm tỷ lệ cao nhất trong công thức, thường là ngô hạt, cám gạo, sắn khô, khoai lang khô, bã bia…
- Vai trò: Nhóm này chính là “xương sống” của viên cám. Tinh bột cung cấp năng lượng chính cho vật nuôi. Quan trọng hơn, dưới nhiệt độ và áp suất cao sinh ra trong quá trình ép, tinh bột sẽ “chín” một phần và hoạt động như một “chất kết dính” tự nhiên, giúp liên kết tất cả các nguyên liệu khác lại với nhau thành một viên cám chắc chắn.
Nhóm 2: Nhóm Đạm (Giúp vật nuôi lớn nhanh, chắc thịt)
- Các loại nguyên liệu giàu đạm phổ biến nhất là khô dầu (khô đậu tương, khô lạc…), bột cá…
- Giải pháp tận dụng giá rẻ: Đây chính là thế mạnh của việc sở hữu một chiếc máy ép cám viên. Bà con có thể tận dụng các nguồn đạm tươi, giá rẻ tại địa phương như: cá tạp, ốc bươu vàng, giun quế…
- Lưu ý quan trọng: Các nguyên liệu tươi này bắt buộc phải được xử lý (như nghiền nhỏ) trước khi trộn vào hỗn hợp để đảm bảo máy có thể ép được.

Nhóm 3: Nhóm Xơ và Vitamin (Giúp tăng sức đề kháng)
- Đây là nhóm nguyên liệu “xanh” vô cùng phong phú, bao gồm các loại rau xanh (rau muống, rau lang…), bèo tây, cỏ…
- Lưu ý quan trọng: Tương tự như nhóm đạm tươi, rau cỏ cũng cần được băm hoặc xay nhỏ trước khi trộn.
- Vai trò: Nhóm này cung cấp chất xơ, giúp vật nuôi tiêu hóa tốt hơn, đồng thời bổ sung các vitamin tự nhiên quý giá. Nếu cần, bà con có thể mua thêm các loại bột khoáng hoặc premix vitamin để trộn vào hỗn hợp trước khi đưa vào máy ép cám viên.
Nghệ thuật phối trộn: Bí quyết để máy ép cám viên khô hoạt động trơn tru, không tắc máy
Sau khi đã có đủ 3 nhóm nguyên liệu, đây là hai “chìa khóa” quan trọng nhất để mẻ cám của bạn thành công 100%.
Chìa khóa 1 (Quan trọng nhất): Kiểm soát độ ẩm lý tưởng (khoảng 15-20%)
Đây là bí quyết chân thật và quan trọng nhất. Một chiếc máy ép cám viên rất “nhạy cảm” với độ ẩm.
- Nếu nguyên liệu khô quá: Khi bà con chỉ trộn ngô, sắn khô, cám gạo (độ ẩm dưới 10%), viên cám khi ra khỏi sàng sẽ rất nóng nhưng lại bị bở, tơi tả, không kết dính được.
- Nếu nguyên liệu ướt quá: Khi bà con ham rẻ, cho quá nhiều rau xanh hoặc cá tươi (độ ẩm trên 30%), cám ra sẽ bị nhão, bết dính. Tệ hơn, nguyên liệu ướt sẽ gây trơn trượt trong buồng ép, làm máy không “bắt” được cám và gây ra hiện tượng tắc sàng, kẹt máy.
- Mẹo điều chỉnh: Độ ẩm lý tưởng giống như khi bà con nắm một nắm cám trong tay, bóp mạnh thấy cám kết dính lại thành cục, nhưng khi thả ra thì cũng dễ dàng tơi ra, tay chỉ cảm thấy hơi ẩm, không bị ướt. Bà con có thể tận dụng độ ẩm tự nhiên từ rau, cá, hoặc vẩy thêm một chút nước sạch nếu hỗn hợp quá khô.
Chìa khóa 2: Nguyên liệu phải có kích thước đủ nhỏ
Bà con không thể ném nguyên hạt ngô, hạt đậu tương hay cả con cá vào phễu của máy ép cám viên khô và mong nó làm việc tốt được.
- Lỗ trên mặt sàng của máy ép cám viên rất nhỏ (thường chỉ 3-4 ly). Nếu nguyên liệu đầu vào quá to, máy sẽ phải gồng sức lên để vừa nghiền vừa ép, gây quá tải, nóng động cơ và rất nhanh hỏng máy.
- Giải pháp: Hãy đảm bảo tất cả các nguyên liệu cứng như ngô, đậu… đều đã được nghiền thành dạng bột trước khi phối trộn. Đây là bước chuẩn bị vô cùng quan quan trọng.

Gợi ý một vài công thức phối trộn cơ bản cho máy ép cám viên
Dưới đây là một vài công thức mang tính chất gợi ý để bà con tham khảo. Tỷ lệ này có thể thay đổi tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của vật nuôi.
Công thức cho gà, vịt (giai đoạn vỗ béo)
- Ngô nghiền: 50%
- Cám gạo: 20%
- Khô dầu đậu tương: 20%
- Bột cá (hoặc cá tươi đã xay): 5%
- Bột rau (hoặc rau xanh đã xay): 5%
- (Có thể bổ sung thêm bột khoáng, premix)
Công thức cho lợn (giai đoạn choai)
- Ngô nghiền: 40%
- Cám gạo: 20%
- Khô dầu đậu tương: 25%
- Cá tươi (đã xay nhuyễn): 15%
- (Bổ sung thêm premix vitamin)
Lời khuyên chân thật: Không có công thức nào là tuyệt đối
Không có một công thức nào là “chuẩn” cho tất cả mọi người. Sức mạnh thực sự của việc sở hữu một chiếc máy ép cám viên khô chính là cho phép bà con được linh hoạt. Hãy nhìn xem, ở địa phương mình, nguyên liệu nào đang rẻ nhất? Mùa này sắn khô rẻ, hãy tăng tỷ lệ sắn. Mùa này cá tạp nhiều, hãy tăng tỷ lệ cá. Hãy linh hoạt để tối ưu chi phí, đó mới là lợi ích lớn nhất.
Những thứ “cấm kỵ” không nên cho vào máy ép cám viên
Cuối cùng, để bảo vệ “cần câu cơm” của mình, bà con hãy tuyệt đối tránh những thứ sau:
Cảnh báo về các vật liệu cứng: Sỏi đá, kim loại lẫn trong nguyên liệu
Chỉ một mẩu sỏi nhỏ, một con ốc vít vô tình rơi vào cũng đủ để làm mẻ hoặc vỡ mặt sàng, làm hỏng quả lô của chiếc máy ép cám viên đắt tiền.
Cảnh báo về các vật liệu quá dai: Như dây nilon, rác thải…
Các loại dây nilon, bao bì… nếu bị cuốn vào sẽ gây kẹt cứng trục xoay, dẫn đến cháy động cơ.
Tầm quan trọng của việc sàng lọc và kiểm tra nguyên liệu trước khi ép
Vì vậy, trước khi đổ bất cứ thứ gì vào máy, hãy kiểm tra nguyên liệu thật kỹ. Một bước cẩn thận nhỏ sẽ giúp bà con tiết kiệm được rất nhiều tiền sửa chữa sau này.

Kết luận:
Một chiếc máy ép cám viên khô là một công cụ tuyệt vời, nhưng nó cần người vận hành hiểu nó. Nó không phải là một cỗ máy “thần kỳ”, mà là một “người cộng sự” trung thành. Chỉ cần bà con nắm vững bí quyết “phối trộn” 3 nhóm nguyên liệu và “kiểm soát” độ ẩm, chiếc máy sẽ hoạt động trơn tru, bền bỉ và tạo ra những viên cám chất lượng, giàu dinh dưỡng, giúp bà con thực sự tự chủ và làm giàu từ mô hình chăn nuôi của mình.
Thông tin dịch vụ tư vấn khách hàng:
Công ty CPĐT Tuấn Tú
Địa chỉ VPGD: Số 2, Ngõ 2, đường Liên Mạc, phường Thượng Cát, TP Hà Nội
Hotline Miền Bắc: (024)22.05.05.05 – 0914567869 – 0834050505
Chi nhánh Miền Nam: 133 đường 6A, xã Tân Vĩnh Lộc, TP Hồ Chí Minh
Hotline Miền Nam: 0945796556 – 0984930099
Website: https://khomay.vn/
Email: may3a.info@gmail.com
Fanpage: https://www.facebook.com/maynhanong/
Cảm ơn quý khách đã đồng hành cùng chúng tôi!
